فروش دلار در مرکز مبادلات ارزی سالی متفاوت را پشت سر گذاشت و پا به پای دلار آزاد حرکت کرد. این ارز تا ۶۰۰ تومان در یک سال اخیر افزایش قیمت داشته که در مقایسه با سال‌های گذشته کم‌نظیر است. از سویی دیگر، سهم آن از ارز مورد استفاده فعالان اقتصادی در حال آب رفتن است و به‌نظر می‌رسد در سال آینده مشمولان ارز مبادله‌ای باید تا حد زیادی آن را فراموش کنند.
به گزارش ایسنا، مرکز مبادلات ارزی در سال ۱۳۹۱ و به‌دنبال آشفتگی‌های بازار ارز راه‌اندازی شد و بانک مرکزی به‌طور روزانه قیمت‌گذاری ارز در این مرکز را شروع کرد. در ابتدای امر، فروش دلار دولتی در مرکز مبادلات ارزی با قیمت ۲۴۰۰ کلید خورد و البته روند رشد آن بسیار کند پیش رفت تا جایی که گاهی حتی طی یک هفته چند تومان نوسان قیمت داشت. با این حال، طی حدود دو سال اخیر روند رشد قیمت دلار مبادله‌ای و نحوه اختصاص آن تا حدی متفاوت شد. افزایش قیمت این ارز تا حدی بود که امسال رکوردهای تازه‌ای برای آن به‌جا گذاشته شد و به بیش از ۳۷۰۰ تومان رسید. این در حالی است که در سال ۱۳۹۵ و حتی ابتدای سال جاری، قیمت دلار آزاد به حدود ۳۷۰۰ تومان رسیده بود.
دلار مبادله‌ای در سال جاری و به‌ویژه در نیمه دوم سال که رشد قیمت در بازار آزاد شدت گرفت، با سرعت بالاتری رشد کرد؛ به‌گونه‌ای‌که در یک سال اخیر با افزایش قیمت نزدیک به ۵۳۰ تومانی، از حدود ۳۲۴۰ تومان به ۳۷۷۰ تومان رسیده و طی شش ماه اخیر تا ۴۲۵ تومان افزایش قیمت داشته است.
اما دلار مبادله‌ای با نرخی متفاوت از بازار آزاد و به مشمولان خاص خود که در ابتدا لیست بلند بالایی داشته، اختصاص پیدا می‌کند؛ از جمله کالاهای وارداتی و خدماتی که باید در خارج از کشور دریافت می‌شد، در مواردی شامل دریافت ارز مبادله‌ای بودند. در سال جاری، با توجه به مواردی همچون زمینه‌سازی برای یکسان‌سازی نرخ ارز و البته حذف تدریجی ارز مبادله‌ای، بانک مرکزی بازنگری در مقررات ارزی را در دستور کار دارد. بر این اساس، ارز مبادله‌ای از برخی کالاها حذف شد و از آن پس باید ارز مورد نظر خود را از بازار آزاد تهیه می‌کردند؛ از جمله این موارد می‌توان به حذف ارز مسافرتی یا ارز ایرلاین‌ها و همچنین در مواردی ارزی که برای قطعه‌سازان اختصاص پیدا می‌کرد، اشاره داشت. این روند ادامه خواهد داشت و بعید نیست در سال آینده لیست مشمولان ارز مبادله‌ای تا حد زیادی تکانده شده و به حداقل برسد.
در حال حاضر با توجه به نرخ ۴۸۰۰ تومانی که در بازار آزاد وجود دارد، قیمت دلار در دو بازار رسمی و غیررسمی اختلاف حدود ۱۱۰۰ تومانی با یکدیگر دارد. در حالی کاهش فاصله بین دو نرخ از عوامل موثر در یکسان‌سازی نرخ ارز است که با ایجاد این فاصله در سال جاری و افزایش شکاف بین دو نرخ تا حدی این الزام برای یکسان‌سازی در هاله‌ای از ابهام فرورفته است.